Bütçe harcama kalemleri içerisinde faiz giderleri ciddi ağırlığa sahipti. Hatta toplanan vergi gelirlerinin neredeyse tamamı faize gidiyor diye yapılan eleştiriler hala hafızamızda duruyor. O dönemde tek başına yeni bir iktidarın göreve gelmesi ile piyasalarda hızlı bir güven artışı yaşanmış, bu güven ilişkisi tüm kurumlarda ve uluslararası ilişkilerde de hissedilmişti. Ve ilginçtir faiz oranlarında çok hızlı ve ciddi oranlarda düşüşler yaşanmış, doğal olarak devletin ve özel sektörün iç ve dış borçlanma maliyetleri düşmüş ve bütçede faiz giderleri kalemi hızla azalarak uzun bir aradan sonra devlet bütçesinin denk seviyeye yaklaştığını izlemiş idik. Bu gelişmeler olurken aslında Türkiyenin makro ekonomik verilerinde önemli bir değişim olmamıştı. Ancak tek başına karar alma yeteneğine sahip yeni bir iktidarın göreve gelişi piyasalara güven vermiş ve istikrar algısı oluşmuştu. Bu yaşanmış örnek, birçok reformun yapılmasında asgari şart olan güven ortamı nın sağlanmasının önemini ortaya koymaktadır.
ZOR SÜREÇLERİ YÖNETMEKBugüne gelir isek, Türkiye 15 Temmuzda hain bir darbe girişimini atlattığı halde, bu darbe girişimine demokratça tavır göstermeyen birçok müttefik ülke ile ilişkilerini yeniden tanımlama çabasında. Terörle mücadele birkaç cephede devam ediyor ve Suriyede sıcak savaşın içindeyiz. Irakta Musul konusu sıcaklığını koruyor. Türkiye, Cumhuriyet tarihinin belki de en yoğun güvenlik ve diplomasi hareketliliği ile karşı karşıya. Bu tür süreçlerde soğukkanlı ve tüm dengeleri dikkate alan bir yaklaşım önem kazanıyor. Ve de içeride her alandaki tartışmaların olağanüstü bir dönemden geçildiği bilinci ile yapılması, birlik beraberlik duygusunun öne çıkarılması gerekiyor.
Tüm bu gelişmeler yanında Türkiyenin ekonomi politika açıklamaları da Dünyada dikkatle izleniyor. Derecelendirme şirketi Moodys ve İMFnin açıklamalarının zamanlaması birçok yönetici tarafından manidar bulundu. Dünya ekonomisi ve yakın coğrafyamızda yaşanan gelişmelerin Türkiyenin büyüme ve diğer makro ekonomik verilerinin revize edilmesi gerekliliği ise Orta Vadeli programın açıklanması sırasında ifade edildi. Türkiye Ekonomisinin bazı başlıklarda müzmin problemleri olduğu biliniyor. Enflasyon direnci, potansiyel büyümenin (%5) sürdürülememesi, cari açık, vergi yapısının bozukluğu, katma değerli ithalatın ikame edilememesi, tasarrufların düşüklüğü ve Gelir dağılımı bozukluğu bunların önemlileri olarak sayılabilir. Bu sorunların çözümünün günübirlik kararlarla değil, kalıcı ve yapısal reformlarla mümkün olduğu bizzat ekonomi ile ilgili hükümet yetkililerince sürekli ifade ediliyor. Bu konuda önemli adımlarda atılıyor. Örneğin; tasarruf oranını yükseltecek bireysel emeklilik sistemi, Yatırım-ihracat-istihdam üçgeninde önemli atılımlar oluşturacak proje bazlı teşvik sistemi, Yine bölgesel gelir adaletsizliği ve kalkınma farklarını ortadan kaldıracak Doğu-Güney Doğu Anadolu Yatırım Teşvik Paketi, İleri teknoloji içeren ihracat hedefimize katkı verecek Ar-ge İnovasyon destekleri, başarı ile sürdürülen mali disiplin, büyümeye destek olacak iç piyasayı canlı tutma amaçlı teşvikler ve eğitim reformunun ilk adımları olumlu gelişmeler. Tabii ki beklenen farklı yapısal reformlar da var. 2023 hedeflerinin bugünün verilerine uyarlanması konusu var. Bunların hepsi üzerinde çalışılan başlıklar.
İLK ADIM GÜVEN ORTAMI OLUŞTURMAKYapısal reformların gerçekleştirilmesinin güven faktörüne ihtiyaç gösterdiği gerçeği unutulmamalı. Güven faktörü de vatandaşların devletine ve yargı mercilerine olan inancı ile oluşuyor. Dolayısı ile çözüm ekonominin dışında, kapsayıcı siyasette gözüküyor. Örneğin TBMMde nitelikli çoğunlukla oluşturulan bir HSYK yapısı, ülkede herkesin güvendiği tarafsız yargı algısını oluşturabilir. Ayrıca TBMM de güzel bir siyasi uzlaşı ortamı gerçekleşmiş olur. Ve de yine ihtiyacımız olan Liyakat hassasiyeti gösterilmiş olur. Görüyorsunuz bir taşla en az 3 kuş vuruluyor. Bence kapsayıcı siyasette bunu gerektiriyor. Gelin Anayasa paketine tüm partilerin önerisi olarak bu değişimi koyun. Sonra ekonomideki olumlu değişimi izleyin.
Bütçe harcama kalemleri içerisinde faiz giderleri ciddi ağırlığa sahipti. Hatta toplanan vergi gelirlerinin neredeyse tamamı faize gidiyor diye yapılan eleştiriler hala hafızamızda duruyor..
Yapay zeka bir bilgisayarın ya da bilgisayar ile kontrolü sağlanan bir makinenin çeşitli aktiviteleri zeki canlılara benzeyen bir biçimde yerine getirebilme yeterliliği olarak tanımlanabilir..
Dünya'da dolaşan ve riski az olup en yüksek verimi alabileceği ülke arayışında olan küresel sermayenin miktarı trilyonlarca dolarla ifade ediliyor. Daha çok gelişmiş ülke ekonomilerine yönelen bu sermayeden gelişmekte..
Kobi terimi ilk olarak seksenli yıllarda ülke gündemine rahmetli Özal ile girmişti. Küçük ve orta ölçekli işletmeler o günden itibaren tüm kalkınma programlarının..