Bütçe başarısı sürüyor

14.06.2016 | EKOHABER

Ülkelerin bütçe yapım teknikleri ve uygulama sonuçları ekonomi politikalarını yakından ilgilendiren alanlardan biridir. 
Aşırı bütçe açık ve fazlalarının oluşturacağı denge sorunlarının çözüm maliyetleri oldukça yüksektir. Ekonominin potansiyeli ile uyumlu bütçe büyüklükleri uygulamanın da sorunsuz yürütülmesini sağlar. 
Türkiye son yıllarda uyguladığı mali disiplin ile düşük bütçe açıkları elde etmiş olup bu tablonun olumlu yansımaları, ekonomiye olan güven ve kamunun borçlanma maliyetleri üzerinde oluşan faiz düşüşleri ile neticelenmiştir.
2016 Bütçe Parametreleri
2016 Bütçesi büyüklükler itibariyle şu veriler etrafında kurgulanmış idi.
Bütçe Giderleri 570,5 milyar lira 
Bütçe Açığı 29,7 milyar lira
Faiz Dışı Fazla 26,3 milyar lira
Bütçe Açığı / GSYH yüzde 1,3
GSYH 2 Trilyon 207 milyar lira
Deflatör yüzde 7,6
Yıl Sonu TÜFE yüzde 7,5
2016 Bütçesinin ilk dört aylık uygulama sonuçları Maliye Bakanı Sn. Naci Ağbal tarafından açıklandı. Olumlu gelişme başlıkları olarak bütçe gelirlerinin yüzde15,7 artması, Gelir Vergisi ve BSMV gelirleri ile vergi dışı gelir artışları dikkat çekiyor.
Diğer taraftan Bütçe giderlerinde ciddi tasarruf gerçekleştiği ve önceki yıllara göre gider artışlarının sınırlı kaldığı görülüyor. 
Faiz giderlerinde yaşanan ciddi düşüşlerin yüzde 20,8 seviyelerine gelmesi sevindirici. Ve Nisan 2016 itibariyle bütçe fazlasının 3 kat artarak 5,4 milyar liraya ulaşması anlamlı. Buna bağlı olarak Faiz Dışı fazla rakamı da Nisan sonu itibariyle 8,4 milyar liraya ulaşmış.
Kur Dalgalanmaları Etkiledi
Olumsuz sayılabilecek bölüm ise Vergi gelirlerinin genel artışının ülkedeki enflasyon ve büyüme beklentilerinin altında yüzde 1,7 olarak gerçekleşmesi sayılabilir. Özellikle Kurumlar Vergisi tahsilatındaki yüzde 35lik azalışın şirketlerin 2015 son çeyreğinde oluşan döviz kuru oynaklığı nedeniyle ciddi kur farkı ve fon gideri oluşturduğu, bununda Kurumlar Vergisi matrahlarını aşındırdığı şeklinde açıklanabilir.
Dahilde alınan KDVde artış olmaması iç talep artışının yavaşlaması ile açıklanabilir. Petrol fiyatlarının düşmesi ve kurlar nedeniyle ithalatın pahalılaşması üzerine ithalatın azalması gibi iki konu 'ithalde alınan KDV' rakamının da düşmesine yol açmış gözüküyor.
Ayrıca kamu personel harcamalarında ilk 4 ayda yüzde 20lik artış dikkatle izlenmesi gereken başlıklardan birisi gibi gözüküyor.
Muhalefetin Bütçe Değerlendirmesi Olmadı
Maliye Bakanı Sn. Naci Ağbalın 4 aylık bütçe gerçekleşmeleri ile ilgili açıklamalarına özellikle muhalefet kanadından bir tepki gelmedi. Acaba 5,4 milyar liralık bütçe fazlası mı buna neden oldu bilemiyorum. Ancak en azından uyarı anlamında yukarıda belirttiğim değerlendirmeleri muhalefetinde yapması gerekirdi diye düşünüyorum. Hesap verilebilirlik noktasında sorumluluğunu yerine getiren bir Maliye Bakanına teşekkür edip bu bilgilendirmenin tüm harcama bakanlıklarından da bir 'Açık Devlet' 'Açık Veri' kültürü çerçevesinde beklenildiği ifade edilebilirdi.
Avrupa Birliğinin Siyasi, ekonomik uyum esaslarını düzenleyen Kopenhag kriterlerinin ekonomik ayağında 'Maastricht Kriterleri' gelmekte olup, bununda önemli alt başlıklarından birini üye ülkelerin bütçe açıklarının GSMHya oranının yüzde 3ü geçmemesi kriteri oluşturmaktadır. Türkiye bu kriteri yüzde 1lik bütçe açık rakamları ile uzun yıllardan beri başarı ile yerine getirmektedir. Halen AB üyesi ülkelerin tamamına yakınında özellikle 2008 ekonomik krizi sonrası bu kriter yerine getirilememekte yüzde 3 ile yüzde 6,5 arasında çok sayıda ülke bulunmaktadır. 
Ülkemizi dış ekonomik ilişkilerde güçlü kılan bu bütçe performansındaki başarısı durmaksızın devam etmelidir.