Kentlerin yatırım yapılabilirlik serüveni

03.05.2016 | EKOHABER

Hep söylenir, artık ülkeler değil şehirler yarışıyor diye. Evet bu yarışın adı rekabetçilikdir. Ülkelerde olduğu gibi şehirlerin de dünyada dolaşan yaklaşık 2 trilyon $lık paranın kendi sınırları içerisine park etmeleri için büyük bir yarış içinde olduklarını biliyoruz. Kentlerin bu büyük uluslararası yatırımcıların takipçisi olmaları son derece anlaşılabilir. Kentlerini daha yaşanabilir ve daha rekabetçi hale getirebilmek için aslında bu fonlara çok büyük ihtiyaçları var.
Benzer durum fon arz eden yani yatırımcı konumunda olan yerli ve yabancı yatırımcılar içinde geçerli. Onlarda kentlere yapılacak yatırımların ülke yatırımı gibi menkul kıymet bazlı (Hazine Bonosu, Devlet Tahvili, Hisse Senedi v.b.) olmayacağını ve yatırdıkları fonun uzun vadede geri dönebileceğini biliyorlar. Bu tespit yatırımcının doğrudan yatırımla kente geleceği ve muhtemelen kendi teknolojisini ve know howunuda beraberinde getireceği anlamına gelmektedir. Uzun vadeli ve kalıcı olan doğrudan yatırımlar için olmazsa olmaz temel şartlar siyasi ve ekonomik istikrar, öngörülebilirlik ve hukuki güvenlik başlıklarıdır.
MUKAYESELİ KENT VERİLERİ ÖNEMLİ
Ülkemizin bu başlıklarda mesafe aldığı dönemlerde ciddi boyutlarda doğrudan yabancı sermaye girişlerinin gerçekleşebildiğini toplum olarak görmüştük. Küresel ve ülke bazlı değerlendirmelerden kent ekonomisi düzeyine indirgediğimizde ise kentlerin yatırımcılara dönük bazı ciddi hazırlıklar yapmaları önem arz ediyor.
Öncelikle uluslararası yatırımcılar kentin ekonomik, demografik, ulaşım, sağlık, mesleki eğitim, işsizlik, çevre, nitelikli iş gücü verilerine daha o kente gitmeden kendi ülkesinde iken ulaşabilmeyi arzular. Daha önceki yazılarımızda değindiğimiz Açık Veri Portalı bu imkânı kente sağlayacaktır. Kentler sakıncası olmayan verilerini dünya kentleri ile mukayese edilebilecek tarzda bir portal içerisinde kamuyla paylaşabilmelidir. Kentin rekabetçi özelliklerinin tanıtılması açsından iş kurma kolaylıkları (doing business), yatırım teşvikleri, arazi kullanımı, sanayi bölgeleri, finansa erişim, nitelikli iş gücü bulma, ruhsatlandırma süreçleri, finansa erişim, ortaklık imkânları, şirket satın alma kolaylıkları sınai mülkiyet hakları konularında yasal altyapıları ile birlikte yatırımcılar bilgilendirilmelidir. 
Bu süreçleri yönetecek ve yatırımcıya her aşamada refakat edecek bir yatırım ofisi mutlaka devreye konulmalı ve bu ofis yatırımcının kamu ile ilgili tüm bürokratik işlemlerine ciddi şekilde yardımcı olmalıdır.
Kent planlaması, imar uygulamaları, çevre, ulaşım ve kent güvenliği konusunda ulaşılan seviye kamuya açıklanmalıdır.
SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK FARK OLUŞTURUR
Bir kentin ulaşılabilir olması, sürdürülebilir bir çevre, ulaşım ve enerji stratejilerine sahip olması ayrıca da kapsayıcı bir yönetim anlayışını hayata geçirmesi yatırımcılar açısından en büyük güvence olmaktadır.
Akşamdan sabaha değişebilen kurallar ve fizibilite yapma imkanı bırakmayan geriye yönelik uygulamalar yatırımcıların geleceği öngörememe durumunu oluşturacağından büyük risk oluşturmaktadır. Bu konuda merkezi ve yerel idarelerin özellikle geriye dönük vergi, resim, harç düzenlemeleri hem hukuki hem de fiili imkansızlıkların gündem olmasına neden olurlar. Yukarıda belirttiğimiz genel ve yerel başlıklarda başarılı olan kentler yani kent göstergelerini her başlıkta yaşanabilirlik kriterlerine taşımış olan şehirlerimiz daha rekabetçi kabul edilecekler ve yatırımın gerçekleşmesi kararı hızla oluşabilecektir.
Tabii ki başarılan konu başlıklarında seviyenin korunması ve sürdürülebilir kılınması da çok büyük önem arz ediyor. Bir kentin sürdürülebilirliközelliklerini taşıması şu başlıkları sürekli gündeminde tutmasına ve ölçmesine bağlıdır.
Toplu taşımanın uluslararası standartlarda sağlanması
Yürünebilir Kentin desteklenmesi
Sürdürülebilir enerji kullanımının teşvik edilmesi
Su kalitesinin artırılması ve su kullanımında azalmanın sağlanması
Hava kalitesinin artırılması 
Trafik sıkışıklığının azaltılması
Sürdürülebilir arazi kullanımının desteklenmesi
Kompakt binalar ve kompakt mahalleler kurulmasının teşvik edilmesi
Konut elverişliliği ve alım gücünün desteklenmesi
Yeşil bina yapımının teşvik edilmesi
Karbon salınımının azaltılması
Kentsel tarımın organize edilmesi
Bu özellikleri bünyesinde taşıyan kent, sürdürülebilir kent göstergeleri ile her zaman şeffaf, verimli ve sorumluluk sahibi kent yönetimi ile başarılı olacak ve yatırım yapılabilir olma özelliğini kaybetmemek için yoğun çaba harcayacaktır. 
Tabii ki tüm bu çalışmaların kente bütüncül yaklaşım ile mümkün olabileceğini de belirtmiş olalım.